H διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή δεν είναι νόμιμη και δεν αναγνωρίζεται από το ελληνικό δίκαιο, εκτός κι αν αφορά τη σύνταξη μυστικής διαθήκης.
Είδη Κληρονομικής Διαδοχής
Η κληρονομική διαδοχή μπορεί να επέλθει είτε εκ του νόμου (εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή) είτε εκ διαθήκης, η οποία αποτελεί έναν τρόπο ώστε να δοθεί στον κληρονομούμενο η δυνατότητα να ανατρέψει την εκ του νόμου κληρονομική διαδοχή και να καθορίσει ο ίδιος τους κληρονόμους του. Η διαθήκη αποτελεί «διάταξη τελευταίας βούλησης» ή «τελευταία διάταξη» και είναι μια δικαιοπραξία που οφείλει να ακολουθεί τους προβλεπόμενους του νόμου συστατικούς τύπους και προβλέψεις του Αστικού Κώδικα. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, τίθενται ζητήματα ακυρότητας της διαθήκης και συνεπώς επακολουθεί εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή, προκειμένου να ρυθμιστούν οι οικονομικές έννομες σχέσεις του θανόντος.
Κατηγορίες Διαθηκών
Από τον Αστικό Κώδικα προβλέπονται τρεις τακτικοί τύποι σύνταξης διαθήκης, η ιδιόγραφη, η δημόσια και η μυστική, ενώ καθεμία από αυτές ακολουθεί τις δικές της διατυπώσεις του νόμου και βάσει αυτών έχει αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα έναντι των άλλων τύπων. Φυσικά, ο Αστικός Κώδικας και οι προβλέψεις αυτού χρονολογούνται αρκετά χρόνια πίσω και ως εκ τούτου οι τεχνολογικές εξελίξεις έφεραν νέα ζητήματα στο προσκήνιο και νέες απορίες σχετικά με τον τρόπο σύνταξης μια διαθήκης και εγκυρότητας αυτής. Μία εξ αυτών αποτελεί σίγουρα η δυνατότητα σύνταξης μιας διαθήκης γραμμένης σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, μιας και ο υπολογιστής πλέον έχει υποκαταστήσει σε τεράστιο βαθμό το χαρτί και σημαντικός αριθμός ανθρώπων το προτιμούν.
Ιδιόγραφη διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή
Ας εξερευνήσουμε παρακάτω πότε μια διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή είναι δυνατή και πότε αυτή δεν καθίσταται εκ του νόμου δυνατή, ελέγχοντας ένα προς ένα τα τρία είδη κοινών διαθηκών. Αρχικά, είναι γνωστό ότι ο συνηθέστερος τύπος διαθήκης είναι η ιδιόγραφη διαθήκη καθώς μεταξύ των βασικών πλεονεκτημάτων της είναι η απλότητα, η ευκολία και το ανέξοδο της διαδικασίας της, διότι απαιτεί ελάχιστους τύπους για τη ρύθμιση της κληρονομικής διαδοχής.
Η απλότητα της ωστόσο είναι συνδεδεμένη με την υποχρέωση του κληρονομούμενου να γράψει ολόκληρη τη διαθήκη με το χέρι του, ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί ο έλεγχος της γνησιότητας της αργότερα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ιδιόγραφη διαθήκη γραμμένη στον υπολογιστή ή εν γένει ιδιόγραφη διαθήκη με τη χρήση οποιουδήποτε τεχνικού μηχανικού μέσου δε νοείται και δεν επιτρέπεται! Η νομολογία έχει αποφανθεί επί του συγκεκριμένου ζητήματος (υπ’ αρ. 208/2019 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών) και έχει κρίνει ότι είναι άκυρη η ιδιόγραφη διαθήκη εφόσον αυτή δεν έχει γραφεί ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, ακόμη κι αν το περιεχόμενο της βούλησης του διαθέτη είναι αναμφισβήτητο.
Δημόσια διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή
Όσον αφορά τον τύπο της δημόσιας διαθήκης, εκ του νόμου προκύπτει ότι ούτε σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατό να συνταχτεί διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η δημόσια διαθήκη καταρτίζεται με δήλωση από τον διαθέτη της τελευταίας του βούλησης ενώπιον του συμβολαιογράφου ενώ είναι παρόντες καθόλη τη διάρκεια τρεις μάρτυρες ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας και με σύνταξη του σχετικού συμβολαιογραφικού εγγράφου από τον αρμόδιο συμβολαιογράφο. Σύμφωνα με το άρθρο 1730 ΑΚ, ο διαθέτης δηλώνει προφορικά τη τελευταία του βούληση ενώπιον του συμβολαιογράφου και των μαρτύρων και μπορεί να υπαγορεύει από σχέδιο ή να κάνει χρήση σημειώσεων.
Η απαγόρευση της χρήσης μηχανικών μέσων επισφραγίζεται και από την πρόβλεψη του νόμου ότι εάν ο διαθέτης είναι άλαλος ή κωφάλαλος δεν μπορεί να συντάξει δημόσια διαθήκη καθώς εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να δηλώσει προφορικά τη βούληση του.
Μυστική διαθήκη γραμμένη σε ηλεκτρονικό υπολογιστή
Συνεπώς βάσει του νόμου προκύπτει ότι η μόνη περίπτωση έγκυρη διαθήκη να είναι γραμμένη στον υπολογιστή είναι η περίπτωση της μυστικής διαθήκης. Στην περίπτωση της μυστικής διαθήκης υπάρχουν δύο διακριτά στάδια της διαδικασίας, η σύνταξη της διαθήκης από τον διαθέτη και η εγχείριση αυτής στον συμβολαιογράφο. Σε αντίθεση με τα άλλα δύο είδη διαθηκών, η μυστική διαθήκη μπορεί να είναι γραμμένη είτε από το διαθέτη είτε και από τρίτο πρόσωπο, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη. Μάλιστα και προς εξασφάλιση τους διαθέτη, σύμφωνα με το άρθρο 1740 ΑΚ, αν είναι γραμμένη ολικά ή μερικά από άλλον πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη και σε κάθε ημίφυλλο (δισέλιδο).
Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι η μυστική διαθήκη μπορεί μεν να είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη ή τρίτου προσώπου, αλλά μπορεί και με οποιοδήποτε μηχανικό μέσο, όπως ένας υπολογιστής. Στην περίπτωση που έχουμε διαθήκη γραμμένη σε υπολογιστή, σύμφωνα και με τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων (Πολ.Πρωτ.Αθηνών 3429/2015) χρήζει εφαρμογής το άρθρο 1740 παρ. 1 εδ. β’ και συνεπώς αυτή θα πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη και σε κάθε ημίφυλλο (δισέλιδο) για να είναι έγκυρη, ενώ αρκεί και μια απλή μονογραφή του διαθέτη.
Είναι φανερό ότι η πρόβλεψη αυτή αποτελεί αντιστάθμισμα στην επιπρόσθετη δυνατότητα σύνταξης διαθήκης με χρήση τεχνικών μέσων, και στόχο έχει να επιβεβαιώσει την προέλευση έκαστου ημίφυλλου από τον διαθέτη, αποκλείοντας το ενδεχόμενο να παρεισφρήσει σελίδα που δεν αποτελεί έκφραση της βούλησης του διαθέτη.
Διαθήκη Online: Ένας νέος τρόπος να συντάξετε τη διαθήκη σας μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή
Το Διαθήκη Online διατηρεί τον τύπο της ιδιόγραφης διαθήκης, χρησιμοποιεί όμως ψηφιακά εργαλεία όπως ο υπολογιστής ή το tablet σας ώστε να σας διευκολύνει βήμα βήμα να γράψετε τη διαθήκη σας, σωστά και έγκυρα, να την αποστείλετε σε εμάς και εμείς να τη φυλάξουμε με απόλυτη μυστικότητα και εχεμύθεια. Έτσι, μπορείτε να γράψετε τη διαθήκη σας εύκολα και γρήγορα στο δικό σας χρόνο. Η διαθήκη σας δεν είναι γραμμένη στον ηλεκτρονικό υπολογιστή αλλά στο χέρι, ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα της με βάση το ελληνικό δίκαιο.
Δοκιμάστε το Διαθήκη Online
